Sociologie

Praktisch of theoretisch opgeleid: termen verhullen ongelijke kansen

Het is een nobele gedachte om het onderwijs niet meer te zien als hiërarchische ladder maar als een ‘waaier aan opleidingsrichtingen’, aldus demissionair minister Dijkgraaf (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, OCW). Dat is ook te zien aan de instemmende reacties in de sociale media, van praktisch én theoretisch opgeleiden. Zo hoeven we mensen niet meer in […]

Januari blues

Mijn hekel aan januari lijkt minder te worden. Januari als de ultieme maand van zelfmanagement, alles weer in het gelid, alles weer gericht op ‘stoppen met’ en ‘eindelijk eens beginnen aan’. Alles als de tegenpool van december, waarin ‘het samen gezellig, grote genieten’ centraal staat. Het opruimen van de kerstboom als markering tussen deze twee […]

Leeslijstjes, leesbiografie en een beetje sociologie

Het is natuurlijk weer tijd voor lijstjes. Ik kan uren doorbrengen met muziek, boeken en films en hoe die ervaringen, emoties en zelfs geuren van ooit terug kunnen brengen. Maar voor iemand die heel erg veel leuk vindt en daarom niet wil kiezen, zijn lijstjes maken een ondoenlijke opgave. ‘Wat is je favoriete boek, dat […]

Education: it is a boys and girls problem

In 1990 studeerde ik af bij mijn eerste studie met de scriptie ‘Economische zelfstandigheid van vrouwen en de 1990-maatregel’. In een eerste hoofdstuk zette ik toen de positie van meisjes en jongens in het onderwijs op een rij: de prestaties op de basisschool tussen jongens en meisjes verschilden nauwelijks, meisjes bleven minder zitten en werden […]

9 november: Dag van het koesteren van kritische meningen

Het is vandaag 9 november. De dag dat De Muur viel (1989), omdat mensen kritische vragen durfden te stellen. Maar het is ook de dag van Kristallnacht (1938), toen mensen geen kritische vragen durfden te stellen. En vandaag spreekt de Tweede Kamer over een wetsvoorstel om de burgerschapsopdracht van scholen aan te scherpen. Leren omgaan […]

‘Evidence based’ onderwijs is een ideologie

Het is een paar jaar geleden als ik bij een vergadering van de Open Universiteit hoogleraar Paul Kirschner en drie andere hoogleraren tegen elkaar zie opboksen. Allemaal overtuigd van hun ‘ware’ kijk op methodes en inhouden van onderwijswetenschap. Kirschner staat momenteel erg in de belangstelling met zijn pleidooi voor ‘evidence based’ onderwijs, dat in de […]

Generatie 8 Ongelukkig als zelfmanager van je leven: filosofische tips

In eerdere artikelen schreef ik over de prestatiesamenleving die het beste opgevat kan worden als een nieuw levensloopideaal (generatie 4). Dit ideaal legt ons heel subtiel de norm op om onszelf te dwingen een uniek leven te leiden, waarbij we de illusie hebben dat we daarbij alles zelf in de hand hebben (generatie 5). Een […]

Generatie 7 Ongelukkig als zelfmanager van je leven: kijk eens anders

‘Ongeluk hoort erbij’ was de paginagrote kop in de Volkskrant van 30 maart 2019 gevolgd door drie pagina’s interview met de sterpsychiater Dirk de Wachter. De tijd lijkt rijp voor een andere manier van kijken naar de enorme toename van burn out en depressie die gesignaleerd wordt. Die andere manier van kijken houdt in dat […]

Jongeren en leren: een ambivalente relatie II

Met het ontstaan van de keuzebiografie heeft het begrip jeugd een andere betekenis gekregen: jongeren kunnen zelf steeds meer kiezen uit een steeds groter aanbod en de jeugdfase als tijdelijke, leeftijdsgebonden fase is steeds mindere eenduidig geworden (zie jongeren en leren I). Het vormgeven aan de eigen levensloop is voor jongeren het belangrijkste thema geworden. […]

Jongeren en leren: een ambivalente relatie I

Hoe vaak heb je al de zin gelezen dat ons onderwijs nog stamt uit het industriële tijdperk met de nadruk op standaardisatie en andere fabriekskenmerken. De internet- en netwerksamenleving van nu zou vragen om een radicale vernieuwing van het onderwijs. Onderwijsgoeroes blijven er mee weg lopen. Gelukkig is er ook gedegen onderzoek zoals dat van […]

Generatie 6 Grip op je leven in de prestatiesamenleving: naar buiten kijken

Steeds als ik in een boekwinkel kom verbaas ik me over de enorme berg aan zelfhulpboeken die gericht zijn op het vinden van ‘je ware zelf’ om zo ‘uit je dip’ te komen. En ze blijven blijkbaar allemaal goed verkopen. Allemaal boeken die inspelen op gevoelens van onrust, onvrede, depressie, burn out die blijkbaar veel […]

Generatie 5 Wat hebben we te kiezen in onze keuzebiografie?

Vroeger kon je al uittekenen hoe jouw leven zou verlopen als meisje uit de arbeidersklasse of jongen uit de hogere burgerij. Tegenwoordig zouden we steeds meer een keuzebiografie hebben, waarbij levenslopen niet meer bepaald worden door een collectieve identiteit als gender of klasse. Mensen kunnen nu een eigen levenspad uitstippelen, maar dat stelt hen ook […]

Passend en gepersonaliseerd onderwijs vergroot tweedeling

Passend onderwijs is in. Doen wat elk kind nodig heeft, differentiëren naar niveau en interesse dus, want ‘elk kind heeft toch een eigen talent’. Of: ‘Niet iedereen hoeft toch gymnasium te doen? Sommigen zijn nu eenmaal beter met hun handen’. Met dit soort uitspraken doen we kinderen onrecht aan. Natuurlijk zijn de uitspraken op zich […]

Generatie 4 ‘Pak alles wat je kan’. Prestatiemaatschappij en keuzelevensloop

‘Pak alles wat je kan’, een slogan die maar in mijn hoofd rond blijft zingen. Zo typerend voor de tijd van nu. Een soort van opdracht: dat je toch echt alles uit het leven moet halen. Als je de tekst verder leest zit er eigenlijk een heel dubbele boodschap in. Het is nooit genoeg, of goed genoeg, […]

Generatie 2 Waar gaan generatieblogs over?

In mijn slotpleidooi bij het SPUI25-debat ging ik in op wat we nu wel en wat we juist niet met het begrip generatie moeten doen. Daar wil ik in een artikel opnieuw bij stil staan. Ik zal benadrukken dat we niet op kenmerken maar op kansen moeten letten van generaties. En dat het zaak is […]

Generatie 1 Sociale hoogtevrees

Het is al weer ruim 8 jaar geleden dat SPUI25 een discussieavond organiseerde over generatie Y. Een avond die ik om meerdere redenen niet snel zal vergeten. Er was net een enorme berg sneeuw gevallen en het was nog maar de vraag of ik door de sneeuwstormen heen in Amsterdam terecht kon komen. En het […]

Schuiven naar boven